Een loterij is een kansspel waar in Nederland zeer veel mensen wel eens aan meedoen. Er zijn veel verschillende soorten loterijen en het kan behoorlijk verschillen hoeveel geld je ermee in de wacht kunt slepen. Hoewel het door veel mensen niet per se als een casinospel wordt gezien, zijn er wel zeker loterijen te vinden bij online en landbased casino’s. In dit artikel vertellen we je alles over loterijen. We behandelen hierbij de definitie van een loterij, de spelregels van dit kansspel en de verschillende soorten loterijen die je in Nederland legaal kunt spelen. Ook kijken we naar grote loterijen die in heel Europa worden georganiseerd en de gigantische prijzen die in Amerika kunnen worden gewonnen. In de laatste alinea’s geven we meer informatie over loterijspellen zoals bingo en keno die je eenvoudig online kunt spelen. Speel onderaan deze pagina gratis Keno.
Introductie – Definitie van een loterij
Hoewel er veel verschillende soorten loterijen zijn, is de kern van dit kansspel dat deelnemers voor een bepaald bedrag een lot kopen met daarop een reeks nummers en/of letters. Op een vastgestelde datum zorgt de organisatie van de loterij voor een trekking van de nummers en/of letters en er zijn diverse combinaties die een bepaalde prijs opleveren. Diegene met dezelfde cijfer/lettercombinatie krijgt zijn prijs uitgekeerd. De uitslag werd vroeger veel met de hand getrokken, maar tegenwoordig worden er vaak random number generators bij gebruikt. De trekking staat onder toezicht van een notaris. In vrijwel alle landen in de EU zijn loterijen sterk aan banden gelegd en is het alleen mogelijk om met een vergunning dit kansspel aan te bieden. Het verkrijgen van en vergunning kost veel tijd en geld omdat aan bijzonder veel voorwaarden moet worden voldaan. In veel landen is bovendien maar een beperkt aantal vergunningen voor loterijen beschikbaar.
Het is niet ongewoon dat loterijen zijn genationaliseerd of door lagere overheden, zoals een provincie, deelstaat of staat worden georganiseerd. Dit komt met name door de historie van loterijen. Loterijen werden namelijk al in de vijftiende eeuw in diverse steden, die nu in Nederland en België liggen, gehouden. Het doel van de loterijen was om geld op te halen om bijvoorbeeld de verdediging van een stad te verbeteren of de minderbedeelden in een stad te helpen. De loterijen werkten als een soort extra vorm van belasting betalen, maar omdat er kans was op een leuke hoofdprijs deden veel burgers hier graag aan mee. De winst van de loterij werd door het bestuur vaak voor gemeenschappelijke doeleinden gebruikt. Nog altijd is dit hoe in bijvoorbeeld Nederland de loterijen zijn gereguleerd. Een groot gedeelte van de winst moet worden uitgegeven aan goede doelen of aan kunst en cultuur.
Uitleg spelregels loterij
Naast de reguliere loterijen, waarbij je een lot koopt met daarop een combinatie die mogelijk recht geeft op een prijs, zijn er ook onder meer bingo, keno en kraskaarten die worden gezien als loterijen. Deze vormen van loterijen vallen onder deze noemer omdat er geen spelelement is dat invloed kan uitoefenen op de uitslag van het kansspel. Het enige wat je kunt doen als speler is een bingokaart, keno nummers of kraskaart kopen en vervolgens afwachten wat het lot je voor prijzen geeft. Je hebt als gokker geen invloed op het verloop van het spel en daarom vallen ook dit soort spellen onder de verzamelterm loterijen.
Winkans loterijen
De winkans bij een loterij kan natuurlijk behoorlijk verschillen. Het is belangrijk om ook onderscheid te maken tussen de kans die je hebt om de jackpot te winnen en de kans die er is om iets te winnen. Er zijn veel loterijen die ook met kleine prijzen werken, terwijl anderen juist meer grote prijzen weggeven en geen kleine winsten hanteren. Bij de Staatsloterij is de kans het winnen van een prijs bijvoorbeeld 1 op 2. De kans dat je de jackpot van vele miljoenen wint is natuurlijk aanzienlijk kleiner. Bij andere loterijen, zoals de EuroJackpot, is de kans om de jackpot te winnen echter nog kleiner. Dat komt omdat er meer loten van worden verkocht in meerdere landen en er zo meer kanshebbers zijn op de hoofdprijs. Bij een spel als Lotto is de kans op een prijs 17,54%, maar de kans op de hoofdprijs is ongeveer 1 op 8 miljoen.
Het leuke van loterijen is dat, hoewel de kans op winst niet groter is dan bij heel veel andere casinospellen, het wel mogelijk is om in één keer een bizar hoog bedrag te winnen. Bij onder meer Blackjack is de return to player (RTP) 95% of meer, maar als gokker zal je niet snel een miljoen binnenhalen. Het is echter belangrijk om realistisch te zijn en te beseffen dat de kans op het winnen van een jackpot bij reguliere loterijen erg klein is. Bij andere loterijspellen, zoals bingo of keno, is de kans op winst een stukje groter. Bij kraskaarten hangt het erg van het type af. Sommige online kraskaarten geven een RTP van 50% of meer, terwijl de krasloten in de winkel vaak lagere percentages hanteren. Bij de fysieke krasloten is het dan vaak wel weer mogelijk om grotere bedragen te winnen.
Loterijen in Nederland
In Nederland is er, zoals in veel andere landen, een vergunning nodig om loterijen te mogen organiseren. Er zijn maar weinig bedrijven die een meerjarige vergunning krijgen. De grootste aanbieder van loterijen in Nederland is de Nederlandse Loterij, die veel verschillende kansspelen in handen heeft en voor een gedeelte eigendom is van de staat. Daarnaast zijn er nog de verenigde Non-profit Loterijen en de stichting Nationale Goede Doelen Loterijen die over meerjarige vergunningen beschikken. Naast deze grote organisatoren kunnen er ook eenmalige vergunningen door bijvoorbeeld sportclubs of scholen worden aangevraagd. De voorwaarde is altijd dat de loterijen minimaal 50% van de opbrengst aan een ‘doel van algemeen belang’ moeten afdragen.
Staatsloterij
De Staatsloterij is de oudste nog lopende loterij ter wereld. Al in 1726 werd deze loterij opgericht doordat meerdere lokale loterijen in Nederland samen gingen werken. De Staatsloterij heeft zestien trekkingen per jaar. Elke maand op de 10e is er een trekking en daarnaast organiseren ze bijvoorbeeld met oud en nieuw en Koningsdag een extra trekking. De loten hebben twee letters en vijf cijfers en zijn als heel, half en 1/5e lot te koop. Met bijvoorbeeld het goede eindcijfer kun je al een prijs winnen. Je kunt alleen het eindcijfer zelf kiezen, de rest is willekeurig.
Lotto
De Lotto werd eerst georganiseerd door de Stichting National Spottotalisator, maar dit bedrijf is samengegaan met de Staatsloterij om de Nederlandse Loterij te vormen. Het bijzondere van Lotto is dat de loten erg goedkoop zijn en je alle getallen zelf kan kiezen. Er zijn zes getallen tussen de één en 45. Vanaf twee getallen goed win je een prijs. Voor de jackpot moet je alle zes getallen goed hebben. De Lotto heeft elke week een trekking op zaterdag.
EuroJackpot
Bij de EuroJackpot, ook onderdeel van de Nederlandse Loterij, kies je zelf vijf getallen van één tot en met 50 en daarnaast twee bonusgetallen van één tot en met tien. De trekking is elke vrijdagavond. Bijzonder is dat de jackpot gigantisch hoog kan worden, omdat het spel ook in andere landen wordt georganiseerd. Vanaf twee euro per lot maak je kans op maximaal 90 miljoen euro. De kans dat je deze jackpot wint is helaas maar 1 op ruim 95 miljoen.
Miljoenenspel
Het Miljoenenspel is eveneens een spel van de Nederlandse Loterij. Elke zaterdag is er een trekking. Op het lot staan cijfers en een letter. Daarnaast is er een Geluksletter en een paarse of groene bal die de organisatoren trekken. Wanneer je alles goed hebt kun je een miljoen euro winnen met het Miljoenenspel.
Lucky Day
Bijzonder aan Lucky Day is dat je zelf kiest met hoeveel getallen je meespeelt en hoeveel geld je inlegt. Je kan één tot maximaal tien getallen kiezen en 1,50 euro tot maximaal 22,50 euro inleggen. Wanneer je dan bijvoorbeeld met zeven getallen meespeelt en er zes goed hebt, dan win je 100 keer je inleg. Dit is dan minimaal 150 euro en maximaal 2250 euro. Ook Lucky Day is een spel van de Nederlandse Loterij.
Krasloten
Alleen de Nederlandse Loterij mag in Nederland fysieke krasloten verkopen. Deze zijn bij onder meer supermarkten verkrijgbaar vanaf één euro. In 2017 waren er maar liefst 17 winnaars van een prijs per minuut met krasloten. De prijzen variëren van een nieuw gratis lot tot duizenden euro’s. Om te zien of je prijs hebt moet je vakjes openkrassen. De getallen of symbolen die eronder staan geven aan of je wel of niet iets gewonnen hebt. Beroemd zijn ook de decemberkalenders van Krasloten.
Toto
De Nederlandse Loterij is ook eigenaar van Toto. Via Toto kun je sportweddenschappen afsluiten, zowel in de winkel als online. Dit kan bijvoorbeeld op sporten zoals voetbal, tennis, Formule 1 en darten.
Non-profit loterijen
Naast de Nationale Loterij is de Samenwerkende Non-Profit Loterijen een andere aanbieder van loterijen in ons land. Bekende loterijen die ze helpen organiseren zijn bijvoorbeeld Jantje Beton, de Zonnebloem-loterij en de Grote Clubactie. De prijzen zijn normaliter vrij bescheiden en minimaal 75% van de opbrengsten gaat direct naar goede doelen. Het format van de loterijen verschilt.
Postcode loterij
De Postcode Loterij is samen met de BankGiro Loterij en de VriendenLoterij onderdeel van de Nationale Goede Doelen Loterijen. Deze stichting heeft geen winstoogmerk en de helft van de inkomsten van elk lot gaat direct naar goede doelen in binnen- en buitenland. De Postcode Loterij focust hierbij op mens en natuur. Meespelen kan door een abonnement af te sluiten waardoor je elke maand kans maakt op prijzen. Bij de Postcode loterij speel je mee door middel van je postcode met daarachter drie extra getallen.
BankGiro Loterij
Bij de BankGiro Loterij gaat 50% van de opbrengst naar cultuurdoeleinden. Meespelen kan ook hierbij door een abonnement te nemen op de loterij. Je speelt dan automatisch mee met vijftien trekkingen per jaar. Je rekeningnummer is je lotnummer bij de BankGiro Loterij.
VriendenLoterij
Bij de VriendenLoterij kun je winnen met je mobieltje. Je telefoonnummer is namelijk je lotnummer. De goede doelen die de VriendenLoterij steunt richten zich op de gezondheid en het welzijn van mensen in ons land, waaronder sportclubs en verenigingen.
Loterijen in Europa
In Europa worden in elk land meerdere verschillende loterijen georganiseerd. In veel landen die groter zijn dan Nederland zijn de prijzen ook aanzienlijk hoger. Dit komt natuurlijk omdat er een grotere afzetmarkt is voor de loten en er daarom meer geld binnenkomt dat kan worden gebruikt om de jackpot te vullen. Het is ook mogelijk om met buitenlandse loterijen mee te doen. Deze bedrijven mogen echter niet adverteren in Nederland en het online aanschaffen van loten is lang niet altijd mogelijk.
Overige beroemde loterijen
Naast de loterijen in Nederland en Europese landen zijn er genoeg loterijen in met name de Verenigde Staten waar onze prijzen kinderspel bij lijken. Vaak hanteren deze loterijen vrij lage prijzen voor de loten, maar omdat er bijzonder veel van verkocht worden kunnen ze prijzen weggeven waar de winnaars hun leven lang in grote luxe van kunnen genieten. De twee grootste loterijen in Amerika, qua hoogte van de jackpots, zijn de Powerball en de Mega Millions loterijen.
Powerball
De Powerball loterij is in 44 staten actief en is het resultaat van een samenwerkingsverband tussen diverse kleinere loterijen. De minimale jackpot is maar liefst 40 miljoen dollar en de winnaars kunnen ervoor kiezen om dit in één keer te laten uitbetalen, of verspreid over dertig jaar te ontvangen. De grootste jackpot ooit wereldwijd werd door Powerball uitgekeerd in 2016 en was maar liefst 1,586 miljard (!) dollar.
Mega Millions
Onder de recordjackpot van Powerball staat de hoogste jackpot van het Amerikaanse Mega Millions op 656 miljoen dollar. Bijzonder is dat zowel de Powerball als de Mega Millions Loterij loten verkopen van slechts twee dollar met een extra optie voor een dollar om mee te spelen met de jackpot. Dit wil zeggen dat ze zeer veel loten moeten verkopen om zulke grote prijzen te kunnen uitkeren.
Online loterijen
Naast de grote loterijen die in Nederland actief zijn en waarvoor je bijvoorbeeld via een supermarkt of sigarenwinkel aan loten kunt komen, zijn er ook andersoortige loterijspellen die je bij een online casino kunt spelen. De bekendste hiervan zijn bingo, keno en kraskaarten.
Bingo
Wanneer je bij een online casino bingo speelt dan koop je je in door een speelkaart te kopen waar een aantal nummers op staan. Vervolgens worden de ballen uit het rad gehaald. De nummers die jij op je kaart hebt worden afgestreept. Wanneer je een rij compleet hebt win je een prijs. Bij veel online casino’s kun je door binnen een bepaalde tijd bingo te hebben ,of door te winnen van andere spelers, je bedrag in veelvoud terugwinnen.
Keno
Keno zou al bestaan sinds 200 voor Christus. Het loterijspel komt uit China. Als gokker kies je vooraf minimaal twee en maximaal tien nummers. In totaal zijn er meestal tachtig nummers. Het aantal nummers dat je goed hebt geraden bepaalt hoe hoog je winst of verlies is. Bij sommige varianten van Keno kun je als gokker zelfs twintig nummers kiezen. De kans dat je deze allemaal goed hebt is overigens bijzonder klein: slechts één op 3,5 triljoen.
Kraskaarten / scratchcards
Online kraskaarten werken in essentie hetzelfde als de krasloten die je in de winkel kunt kopen. Het verschil is dat je hier niet echt moet krassen, maar met je computermuis het onderliggende symbool of getal kan laten verschijnen. Er staat direct op de kraskaart wat je wint en aangezien je vooraf de kaart koopt, is het puur een spel van geluk. Daarom valt het onder de loterijen.
Loterij oplichters
Bij loterijen is het voor spelers lastig om vals te spelen, maar het komt zeker voor dat de aanbieders van loterijen frauderen. Bekend is de zaak van een grote Nederlandse loterij die jarenlang ook niet-verkochte loten meenam in de trekking. Hierdoor werden er minder prijzen uitgekeerd dan eigenlijk zou moeten. De gedupeerde mensen konden gratis meespelen met een extra trekking. Het komt ook regelmatig voor dat mensen neploten verkopen via het internet. Het is daarom noodzakelijk om niet direct op emailberichten van loterijen te reageren en ook niet te klikken wanneer er staat dat je een prijs hebt gewonnen. Zeker het betalen van geld om je prijs ‘vrij te kopen’ is een methode die legale en eerlijke loterijen nooit hanteren. Meer over loterij oplichters en loterijen fraude kun je hier lezen.